Gyneacoloog Jan Kremer introduceerde onlangs een nieuw begrip. TIFKAP: ‘The Individual Formerly Known as Patient’. Dit omdat patiënten steeds vaker een andere rol in de zorg krijgen: meedenken en meebeslissen in plaats van het lijdzaam ondergaan van een ‘behandeling’. Bij een nieuwe rol hoort ook een andere naam. “Misschien is het goed dat we […] eens gaan nadenken om […]in de zorg andere namen te gaan gebruiken, zeker als we dingen willen veranderen en verbeteren,” aldus Kremer. Het creatieve idee, ingegeven door de naamswijziging van de artiest Prince, werd enthousiast ontvangen. Maar bij TIFKAP hoort ook een nieuw soort arts. The Individual Formerly Known As Doctor? TIFKAD dus.
Het begrip TIFKAP kwam vandaag ook weer langs tijdens een door het Centrum voor Ethiek en Gezondheid georganiseerde bijeenkomst. In Den Haag werd de mede door mijzelf geschreven Argumentenwijzer over Elektronische Patiënten Dossiers gepresenteerd. De bijeenkomst was kort, maar leverde wel mooie discussies op.
Eén van de vragen waarover de deelnemers zich bogen: Zitten patiënten nu wel te wachten op de mogelijkheid tot het online inzien van hun medisch dossier of het bijhouden van een Persoonlijk Gezondheidsdossier (PGD)? Theo Hooghiemstra, mede-auteur van een achtergrondstudie naar zeggenschap over EPD’s, pleitte in dat opzicht terecht voor een genuanceerde kijk op het streven naar meer zeggenschap en autonomie voor patiënten. Niet iedereen wil of kan nu eenmaal aan het stuur zitten als het gaat om zijn ziekte en behandelkeuzes. Met andere woorden, sommige mensen kunnen en willen TIFKAP zijn, en anderen blijven liever gewoon patiënt. Maar ‘informationele zelfbeschikking’ en regie door patiënten hebben belangrijke voordelen. Hoe komen we aan meer TIFKAP’s? Hoe helpen we TIFKAP’s bij het benutten van hun rechten en de kansen tot regie over het zorgproces?
Ik denk dat een van de redenen voor het succes van de digitale IVF-poli van Jan Kremer ligt in het feit dat deze arts patiënten stimuleert tot zeggenschap en regie. Hij reikt patiënten hiertoe bovendien gebruiksvriendelijke middelen aan, verenigd in de digitale poli. Voor patiënten wordt op die manier duidelijk wat het nut is van bijvoorbeeld inzage in (delen van hun) medisch dossier. Patiënten weten bij Jan Kremer bovendien dat ‘slimme’ opmerkingen, vragen of suggesties niet kunnen rekenen op een geïrriteerde, beledigde arts, maar op een goed gesprek over vaak moeilijke, heftige materie. Kortom, Jan Kremer stelt zich naar patiënten anders op dan hoe artsen dat de afgelopen tientallen jaren doorgaans deden.
Het woord dokter is afgeleid van het woord docere: onderwijzen. Dat heeft toch een beetje de lading van iemand die ‘boven’ de patiënt staat. Veel patiënten, de TIFKAP’s van deze wereld, zijn echter meer gebaat bij een coach. Iemand die NAAST hen staat en hen helpt bij het maken van keuzes over hun gezondheid. De Engelse arts Amir Hannan is een voorbeeld van zo’n arts nieuwe stijl – TIFKAD.
Het wordt tijd dat we eens goed gaan nadenken over hoe we aan meer TIFKAD’s komen.
