Skip to main content

Deze week vindt in Porto de International Conference on Health Informatics plaats:

The purpose of the International Conference on Health Informatics is to bring together researchers and practitioners interested in the application of information and communication technologies (ICT) to healthcare and medicine in general and to the specialized support to persons with special needs in particular“.

Healthinf maakt onderdeel uit van een zogenaamde ‘joint conference’, Biostec 2009. Ik presenteer vrijdag voor het onderdeel Health Informatics een paper getiteld “Changing perspectives on Informatics? A national comparison of three national EHRs” (waarover later meer) en ben bovendien voorzitter van een sessie op zaterdag.
De komende dagen doe ik verslag van de presentaties die ik bijwoon. Die hebben betrekking op zeer verschillende thema’s op het gebied van informatie-uitwisseling in de zorg: van het voor velen onbegrijpelijke fenomeen ‘ECG simulatie’ tot onderzoek naar de manieren waarop artsen tijdens multidisciplinaire overleggen geholpen kunnen worden bij de besluitvorming. Ik zal me bij het verslag beperken tot (selecties uit) presentaties die betrekking hebben op – hoe kan het ook anders – patiëntdossiers en interactie in de zorg.

Informatie tussen landen uitwisselen
Artikel van Ulrik Schønnemann and Uffe K. Wiil

Denemarken komt radiologen tekort. Daarom willen ze graag gebruik maken van de diensten van radiologen uit de Baltische Staten, waar ze over genoeg van deze specialisten beschikken. Daarom hebben Deense onderzoekers en softwareontwikkelaars gekeken hoe ze radiologie kunnen uitbesteden aan ziekenhuizen die duizenden kilometers verderop liggen en vervolgens in Denemarken kunnen gebruiken. Ze hebben daarbij allereerst gekeken naar het op afstand analyseren van knieklachten door middel van röntgenfoto’s. Eén van de uitdagingen: Denen verstaan geen Ests. Oftewel, de computer zou de informatie moeten vertalen. De eerste pilot is geslaagd. Het aardige is dat, alhoewel het verhaal zich focust oo gebruik van informatie door zorgprofessionals, de spreker aangeeft dat deze vertaalmodule ook kan worden gebruikt richting patiënten. De module vertaalt dan moeilijke medische informatie naar wat meer alledaags taalgebruik voor patiënten. Ik ben na afloop nog naar de spreker toegegaan en die gaf aan dat hij, net als ik, nog geen plaats op de wereld te kennen waar dit al werd gedaan. Ze gingen er wellicht mee experimenteren in Denemarken. Ik ben benieuwd.

De informatiebehoeften van mantelzorgers
Artikel van Basil Alzougool, Shanton Chang and Kathleen Gray

Mantelzorgers, in het Engels informal carers genoemd, hebben net als artsen en patiënten behoefte aan medische informatie. Maar wat hebben ze nu precies nodig? Onderzoek hiernaar ontbreekt tot op heden. De onderzoekers hebben gekeken naar behoeften aan informatie over a) de patiënt en zijn klacht, b) informatie die de interactie tussen mantelzorgers ondersteunt en c) informatie die helpt bij de interactie tussen mantelzorger en andere partijen zoals de huisarts, verpleegkundige en specialist. Op basis van interviews met ervaren mantelzorgers vhebben de onderzoekers een indrukwekkende lijst opgesteld van informatie die mantelzorgers graag tot hun beschikking zouden willen hebben. Voorbeelden zijn informatie over de aandoening van een patiënt en informatie over hoe je goed kunt omgaan met de emoties die je als mantelzorger ervaart.

Wat heb je nu aan zo’n overzicht van informatiebehoeften van mantelzorgers? Het kan professionele zorgverleners helpen de juiste informatie te verschaffen aan mantelzorgers, denken de onderzoekers. Ook mensen die mantelzorgers scholen kunnen het overzicht gebruiken om hun onderwijs vorm te geven. Daarnaast kun je de informatiebehoeften gebruiken bij het inrichtingen van Elektronische Patiënt Dossiers. Vervolgens moet je natuurlijk kijken hoe je die informatie aan mantelzorgers wilt communiceren. Dat is voor vervolgonderzoek…


Verhoogde kwaliteit van leven door ICT
Artikel van Stéphane Betgé-Brezetz, Marie-Pascale Dupont, Guy-Bertrand Kamga, Sophie Piekarec, Xavier Andrieu and Arnaud Vergnol

Deze presentatie betreft een project in Frankrijk waarbij gebruik is gemaakt van ‘ambient assisted living’ in bejaardenhuizen. Het project heeft veel overeenkomsten met het Nederlandse Koala-project. Voorbeelden van toepassingen:
–    video signaleert ‘rare’ bewegingen zoals een val
–    na val gaat een ‘alert’ naar de pda van de verpleegkundige
–    als het ernstig is stuurt verpleegkundige informatie door naar arts

De onderzoekers stellen dat bovenstaande mogelijkheden ‘goed zijn geaccepteerd’. Maar hoe de systemen nu precies de kwaliteit van leven van ouderen verhogen blijft onbesproken. Was echt iedereen positief? En hoe zit het met de ethische aspecten van ambient intelligence? Alhoewel de titel van de presentatie daar wel naar verwees, bleven de meer sociale aspecten van technologie onaanstipt. Nalezing van het onderliggende artikel bevestigt inderdaad dat onderzoek hiernaar nog gepland is. Wat duidelijk opvalt is de technologiegedrevenheid van veel van de projecten die worden gepresenteerd: eerst wordt een technologie ontwikkeld en pas later wordt gekeken naar de manier waarop dit aansluit op de leefwereld van gebruikers. Geen co-creatie dus.

Spraakherkenning voor artsen m.b.v. EPD
Artikel van Sasha Caskey, Kathleen McKeown, Desmond Jordan and Julia Hirschberg

Aan het einde van de dag een best innovatie die nog in de kinderschoenen staat: spraakherkenning voor artsen. Mensen die veel met het openbaar vervoer reizen, kennen de techniek van reisinformatie via het nummer 0900-9292, waar je via een sprekende computer een reisadvies kan krijgen. Deze technologie wordt dus momenteel vertaald naar de zorg, waar dat soort dingen nou eenmaal wat langer duren… 🙁

Het werkt als volgt: de arts belt naar een telefoonnummer. Hij toetst het patiëntnummer in. Vervolgens zijn er twee mogelijkheden. Bij optie nummer 1 (user-driven) noemt de arts steeds een klacht, bijvoorbeeld ademhalingsproblemen, die het systeem vervolgens bevestigd, waarna de arts een nieuwe klacht kan inspreken. Wat ik persoonlijk ‘cool’ vindt, is dat de ontwerpers informatie uit het Elektronisch Patiënten Dossier gebruiken om de spraakherkenning te verbeteren. Dus als het systeem de arts niet verstaat, stelt het systeem op basis van wat bekend is over de patiënt een andere mogelijke klacht voor. Als de arts klaar is vraagt het systeem nog naar andere klachten die de patiënt eerder had, zodat de arts kan aangeven of hier nog steeds sprake van is. Bij optie nummer 2 (system-driven) begint het systeem meteen met het voorstellen van mogelijke klachten. Grootste beperking van het systeem is natuurlijk dat er alleen een ja/nee antwoord mogelijk is, dus het systeem is niet voor alle ziektebeelden mogelijk, maar desalniettemin waren de gebruikers te spreken over deze mogelijkheden van spraakherkenning, zo melden de onderzoekers.

Bettine Pluut

Bettine Pluut zet zich als adviseur en actieonderzoeker in voor goede zorg en een praktijkgerichte overheid. Zij is gespecialiseerd in digitale innovatie, actieonderzoek en patiëntparticipatie.

Leave a Reply