Wat maakt de arts tot arts en de patiënt tot patiënt? Dat lijkt in de meeste gevallen klip en klaar, maar de schrijver Irvin D. Yalom laat zien dat dat niet altijd zo hoeft te gaan. In zijn roman ‘Nietzsches tranen’ schetst hij op een uiterst originele manier ethische vraagstukken binnen de arts-patiënt relatie.
Het verhaal in een notendop: de filosoof Friedrich Nietzsche loopt met zelfmoordplannen rond en laat zich overhalen een bezoek te brengen aan de Weense arts dr. Josef Breuer, één van de grondleggers van de psychoanalyse. Breuer vindt dat Nietzsche voor zijn psychische problemen moet worden behandeld, maar dat spoort niet met de bezwaren die Nietzsche heeft met ongelijkwaardige relaties, wat de arts-patiënt relatie in zijn ogen is. Breuers kampt zelf ook met problemen met zijn gemoedstoestand: hij is bezeten door een van zijn patiëntes. Dat ligt ten grondslag aan zijn behandelplan: hij doet alsof hij zich wil laten genezen van zijn obsessie door Nietzsche en diens filosofie. Maar zijn plan mislukt: hij wordt hoe langer hoe meer daadwerkelijk de patiënt.
Schitterend zijn de discussies die Nietzsche en Breuer hebben over de rechten en plichten die zowel arts en patiënt hebben als het gaat om het verstrekken van informatie aan elkaar. Intrigerend is ook hoe hij impliciet de boodschap overbrengt dat de patiënt de meeste kans op genezing heeft als hij zelf actief werkt aan zijn genezing. Een aanrader voor iedereen die van goede (filosofische) literatuur houdt en op een toegankelijke manier eens over de ethiek van de arts-patiënt relatie wil lezen.
