Skip to main content

Zorgpaden & blended care: De gouden combinatie?

 

De eerste maand van het nieuwe jaar is, zoals altijd, voorbijgevlogen. Onze goede voornemens voor het nieuwe jaar worden te vaak in de eerste maand van het jaar alweer opgegeven. Gelukkig geldt dat niet voor één van onze opdrachtgevers: Rijndam Revalidatie. Rijndam gaat zich dit jaar vol energie richten op het uitbreiden en inbedden van digitale zorg. Zij zijn zich ervan bewust dat het op afstand verlenen van zorg niet alleen om de juiste techniek draait, maar ook draait om slim organiseren van zorg en dit borgen binnen de organisatie.

2020 staat, zeker in de zorg, in het teken van Corona. Dit begon in het voorjaar van 2020, waardoor digitale zorg toen in alle hectiek en met een flinke vaart geïmplementeerd moest worden. Hierdoor was er tijdens de crisis weinig tijd voor echte inbedding. Dat zagen we bij veel organisaties. Maar om te voorkomen dat we weer terugveren naar de oude situatie zonder de kansen van digitale zorg volop te benutten, is het nu zaak om werk te maken van het inbedden en slim organiseren. Een goede manier daarvoor is het herontwerpen van zorgpaden met de digitale middelen. Dan wordt digitale zorg een logisch onderdeel van de zorg.

Het zorgpad

Eigenlijk doorloopt iedere patiënt een zorgpad: zijn of haar persoonlijke reis door de behandeling heen. Maar een zorgpad ingericht voor een grote groep patiënten zorgt ervoor dat iedere patiënt zijn/haar persoonlijke zorgpad soepeler doorloopt. Dit komt voornamelijk door de volgende voordelen van zorgpaden:

  • Er ontstaan duidelijke(re) afspraken tussen interne en externe zorgverleners, waardoor coördinatie over het gehele zorgpad makkelijker is
  • Wetenschappelijke kennis is geborgd
  • Middelen kunnen optimaal en efficiënt ingezet worden
  • De zorg is achteraf gemakkelijker te evalueren
  • Duidelijkheid over het zorgtraject voor patiënten

Dat laatste heeft het Maasstad Ziekenhuis, vind ik, erg mooi geregeld voor bijvoorbeeld het zorgpad ‘prostaat kanker’. De patiënt kan op de website van het MSZ precies de stappen zien van het zorgpad, met informatie over elke stap door erop te klikken. Daar gaat mijn ‘patiënten-begrijpen-van-iedere-stap-het-hoe-wat-en-waarom’ hart sneller van kloppen.

Training Zorgpaden

Terug naar waar we mee begonnen: de plannen van Rijndam en het digitaliseren van zo’n zorgpad. Bij Rijndam heb ik eind vorig jaar samen met een collega een training over zorgpaden mogen geven aan de afdeling Kwaliteit & Veiligheid, omdat zij dit jaar, naast het verder digitaliseren van de zorg, het ontwikkelen van zorgpaden binnen de organisatie willen uitbreiden en uniformeren. En laat het (her)ontwikkelen van zorgpaden en inbedden van digitale zorg nou net heel mooi samen gaan!

Het (her)ontwerpen van een zorgpad is de uitgelezen mogelijkheid om digitale toepassingen in het zorgproces in te bouwen, met duidelijke afspraken over wie daarin welke rol heeft en wat ervoor nodig is om digitale toepassingen optimaal te benutten.

Het blended maken van een zorgpad kan beginnen bij a) een duidelijk en uitgetekend zorgpad of b) from scratch.

Optie A: er ligt al een uitgetekend zorgpad

Laten we beginnen met optie A. Dit betekent dat de organisatie heel duidelijk in kaart heeft wat de stappen in het zorgproces zijn, hoe deze wetenschappelijk onderbouwd zijn en hoe zij geëvalueerd worden. Als deze stappen duidelijk zijn, kan de organisatie per stap bepalen of deze fysiek of digitaal moet en of er stappen toegevoegd moeten worden of juist overbodig zijn. Dit betekent ook dat je als organisatie kan nadenken welke stappen verplaatst kunnen worden naar huis en of bepaalde taken ook overgenomen kunnen worden door zorgverleners uit de eerste lijn. Een mooi voorbeeld hiervan is het zorgpad ‘Telebegeleiding met ketenpartners’ opgesteld door het Vliegwiel.

Optie B: From scratch beginnen

Dan optie B: er is voor de betreffende groep patiënten nog geen uitgewerkt zorgpad. Dan is het zaak om een heel nieuw zorgpad te ontwikkelen met in acht neming van de kansen van digitale zorgtoepassingen. Dit is waarschijnlijk meer werk dan een bestaand zorgpad ombouwen. Aan de andere kant is het fijn dat in het nieuwe zorgpad meteen vanuit nieuwe mogelijkheden wordt gedacht en het zorgpad dus direct toekomstbestendig is! Kijk welke knelpunten zorgverleners en patiënten nu ervaren in hun dagelijks leven, werk en de zorg. En verken of en hoe digitale toepassingen deze kunnen verhelpen.

Het 7-fasen model

Bij beide opties wordt er een nieuw zorgpad opgesteld binnen de organisatie. Een mooi hulpmiddel bij het ontwikkelen van een zorgpad is het 7-fasenmodel van het Netwerk Klinische Paden (NKP). Dit is een methodiek voor de ontwikkeling, implementatie, evaluatie en continue opvolging van zorgpaden. In het 7-fasenmodel wordt de inzet van digitale toepassingen binnen een zorgpad niet expliciet genoemd, maar dat neemt niet weg dat dit een handige methode is voor het ontwikkelen van zorgpaden inclusief digitale zorgtoepassingen. Neem dus vooral een kijkje in hun handboek, want je vindt er vele tips voor het ontwikkelen van een zorgpad mét patiënten en zorgverleners.

En dan samen!

De methodiek van zorgpaden en de kansen van digitale zorg kunnen elkaar dus versterken. Want hoe veel fijner is het voor een zorgverlener en een patiënt om aan het begin van het zorgpad te weten hoe deze eruit ziet, niet alleen qua onderzoeken, behandelingen en controles, maar ook qua afwisseling van digitale en fysieke zorg (blended care). Zorgpaden en digitale zorg zullen daarom steeds meer met elkaar verbonden moeten worden in onze zorgorganisaties. En ik maak dat nu in levenden lijve mee! Bij Rijndam mag ik me namelijk bezig houden met blended care en hoe we dit zo optimaal mogelijk in kunnen zetten én met de bestaande zorgpaden en hoe deze zich tot elkaar verhouden op dit moment. Ik vind het tof om deze twee elementen samen te kunnen en mogen brengen en hoop dat dit niet de laatste keer zal zijn!

Bente van den Akker

Adviseur & actieonderzoeker

Leave a Reply